Populariserende samenvatting Doel Het doel van huidige klinische studie was het nagaan van het effect van een vocal warm-up programma (stemopwarming) op de stemkwaliteit van 65-plussers. Daarenboven ging men in deze studie ook na wat de ideale tijdsduur voor het opwarmen van de stem bedroeg, namelijk 30 minuten of 15 minuten. Verloop van de studie De proefpersonen, in totaal waren dit er 38, die deelnamen aan deze studie werden willekeurig verdeeld in vier groepen. De twee experimentele groepen voerden het stemopwarmingsprogramma uit. Afhankelijk van de groep waarin de proefpersonen onderverdeeld waren, deden zij dit 30 of 15 minuten. De twee controlegroepen lazen luidop een tekst voor gedurende 30 of 15 minuten omdat er met het luidop voorlezen van een tekst niet meteen voordelen voor de stem werden verwacht. Voor de interventie (uitvoeren van het stemopwarmingsprogramma of luidop voorlezen van een tekst) werden verschillende stemmetingen uitgevoerd (pre-test metingen). Na de interventie werden deze stemmetingen opnieuw uitgevoerd (post-test metingen). Op die manier konden de onderzoekers een eventueel verschil waarnemen in de verschillende stemparameters post-test ten opzichte van pre-test. Vooraf aan de interventie werden ook verschillende perceptuele (subjectieve) metingen uitgevoerd, namelijk: het invullen van drie verschillende vragenlijsten met betrekking tot stemmogelijkheden en een visueel analoge schaal (VAS). Deze VAS werd niet enkel pre-test ingevuld, maar ook post-test om eventuele verschillen waar te nemen. Resultaten De statistische analyse die uitgevoerd werd, gaf geen enkele significante waarde aan. Dit wil zeggen dat er statistisch gezien geen verbetering waar te nemen was in de verschillende stemparameters post-test ten opzichte van pre-test. Dit zowel in beide experimentele groepen als beide controlegroepen. Klinisch kon men echter wel een aantal zaken opmerken. Ten eerste zagen we een verbetering in maximale fonatietijd (MFT – het zolang mogelijk aanhouden van de klinker /a/) in experimentele groep 1 (30 min) en controlegroepen 1 (30 min) en 2 (15 min), met de duidelijkste verbetering in de experimentele groep 1. Vervolgens vertoonden de dysphonia severity index-scores (DSI – waarde die de stemkwaliteit en stemmogelijkheden weergeeft) een verbetering in experimentele groep 1 post-test ten opzichte van pre-test. Ten slotte zagen we ook een klinisch positieve trend in subjectieve stemparameters, namelijk de GRBASI-score (G: grade/algemene ernst, R: roughness/ruwheid, B: breathiness/wilde lucht, A: asthenia/stemzwakte, S: strain/spanning en I: instability/instabiliteit). Conclusie Men kon in het algemeen vaststellen dat ondanks er geen statistisch significante verschillen waren, er wel klinische verschillen naar voren kwamen. Bij bepaalde stemparameters zag men een verbetering post-test ten opzichte van pre-test. Op basis van deze resultaten kunnen we klinisch een positievere trend zien in experimentele en controlegroep 1 en geeft 30 minuten stemopwarming gunstigere resultaten in plaats van 15 minuten stemopwarming. Men zou kunnen redeneren dat het op zich niet uitmaakt welke inhoud het programma bevat. Op die manier zou het programma in de controlegroepen (vocale activiteit door middel van luidop lezen) dezelfde effecten kunnen opleveren als het programma in de experimentele groepen (specifieke vocale oefeningen). Verder onderzoek waarbij er meer proefpersonen geïncludeerd worden en waarbij er gebruik gemaakt wordt van een intensiever opwarmingsprogramma (hogere frequentie en duur) kunnen positievere resultaten opleveren.