Performance-specifieke spraakinterventie bij jongvolwassenen met een palatoschisis: beoordeling van het effect van een intensieve groepstherapie
Brits Lotte, Meganck Steffi, 2022
Een gespleten lip, kaak en/of verhemelte (CP ± L) is een veelvoorkomende aangeboren afwijking die ca. 1 op 1000 levend geboren baby’s treft. De aanwezigheid van deze afwijking kan impact hebben op verschillende levensdomeinen van het individu. Vaak ontstaan articulatie- en resonantiestoornissen als gevolg van deze structurele afwijkingen in het spraakkanaal. Chirurgie is aangewezen ter correctie van de structuren. Wanneer het kind actief gaat compenseren voor de gevolgen van de afwijkende anatomie, spreken we van een compensatoire articulatiestoornis. In een poging bepaalde klanken te produceren gaat het kind verkeerde articulatieplaatsen en -wijzen hanteren. In dit geval is logopedische therapie aangewezen, wat vaak een langdurig revalidatietraject inhoudt. In landen, zoals de Filipijnen, waar middelen, aantal professionele logopedisten en tijd beperkt zijn, is het niet altijd mogelijk om individuele therapie te voorzien bij de behandeling van compensatoire articulatiestoornissen. Intensieve, kortdurende groepstherapie zou een oplossing kunnen bieden om hieraan tegemoet te komen. Echter bestaat er nog te weinig wetenschappelijk bewijs omtrent deze vorm van therapie, alsook omtrent de inhoud van therapie. Het doel van deze masterproef was het onderzoeken van de effectiviteit van intensieve logopedische groepstherapie op de spraak en gezondheidsgerelateerde levenskwaliteit van individuen met een CP ± L . De studie concentreerde zich op de behandeling van 1 bepaald type van compensatoire articulatiestoornissen namelijk de non-orale compensatoire articulatiestoornissen. Hierbij worden klanken meer achteraan gevormd ter hoogte van de farynx (keel) en/of het strottenhoofd. De therapie bestond uit een fonetische therapie (aanleren van een correcte motoriek) aangevuld met fonologische principes (afleren van foutieve taalregels). Aan deze studie namen vier Filipijnse jongvolwassen met CP ± L en bijgevolg met compensatoire articulatiestoornissen deel. Hun leeftijd situeerde zich tussen de 16 en 23 jaar. Zij kregen gedurende zes uren intensieve groepstherapie verspreid over vier opeenvolgende dagen. Alvorens de start van de therapie werden er audio- en video-opnames gemaakt van de spraak ter beoordeling en om therapiedoelstellingen op te stellen per participant. Na de therapie werden dezelfde spraakstalen opnieuw afgenomen ter beoordeling. Dit gebeurde aan de hand van internationale richtlijnen en protocollen (i.e. Americleft modification of the Cleft Audit Protocol for Speech–Augmented; CAPS-A-AM). Gezondheidsgerelateerde levenskwaliteit gerapporteerd door de participant zelf en tevredenheid omtrent de groepstherapie werden nagegaan aan de hand van een vragenlijst (i.e. CLEFT-Q) en visueel-analoge schalen. De spraak werd onmiddellijk na de therapie opnieuw geëvalueerd en bij drie van de vier participanten waren de non-orale compensatoire articulatiestoornissen verdwenen. Verdere logopedische therapie werd niet meer nodig geacht. Bij alle participanten was er een klinische verbetering waarneembaar in de consonantproductie (aantal correct geproduceerde medeklinkers) op zowel woord- als zinsniveau. Eén participant haalde zelfs scores vergelijkbaar met typisch ontwikkelende leeftijdsgenoten (zonder CP ± L) na het afronden van de therapie. Ook de gezondheidsgerelateerde levenskwaliteit en de tevredenheid over de spraak van de participanten waren positief geëvolueerd na de therapie. De participanten gaven een grote tevredenheid aan omtrent de groepstherapie. Er kan dus besloten worden dat een intensieve, gecombineerde fonetisch-fonologische groepstherapie een geschikte methode kan zijn ter behandeling van compensatoire articulatiestoornissen. Verder onderzoek is nodig naar de behandeling van (non-orale) compensatoire articulatiestoornissen en groepstherapie, met uitbreiding naar langetermijneffecten op de spraak en andere settingen (i.e. landen met meer beschikbare middelen). Tenslotte is het ook van belang om in rekening te houden dat door het beperkt aantal participanten in deze studie generalisatie van de resultaten niet mogelijk is.
Promotor | Kristiane Van Lierde |
Opleiding | Logopedische en Audiologische Wetenschappen |
Domein | Logopedie |
Kernwoorden | Gespleten (lip, kaak) en verhemelte compensatoire articulatiestoornissen non-orale CSCs Filipijnen intensieve fonetische-fonologische groepstherapie intensieve fonetisch-fonologische groepstherapie |