De beoordeling van intercollegiale consultaties van LEIF artsen bij euthanasie: een survey studie bij consultvragende artsen.
Vandecandelaere Axel, 2023
Euthanasie, de toediening van dodelijke medicatie door een hulpverlener/arts, met als doel het leven van een patiënt op hun uitdrukkelijk verzoek te beëindigen, wordt steeds vaker toegepast in de medische praktijk. Euthanasie is een niet omkeerbaar gegeven, daarom gebeurt dit onder specifieke voorwaarden en protocollen, vastgelegd in de wetgeving. In België is de euthanasiewet sinds 2002 van kracht, waarbij de behandelend arts verplicht is om een tweede arts te raadplegen alvorens tot euthanasie over te gaan. Organisaties zoals het LevensEinde Informatie Forum (LEIF) in België bieden gespecialiseerde artsen aan voor consultaties met betrekking tot euthanasieverzoeken. Deze artsen zijn opgeleid in palliatieve zorg en euthanasie, en ondersteunen behandelende artsen bij besluitvorming rond het levenseinde. De evolutie van euthanasie in België toont een toename van euthanasieprocedures en het aantal LEIFartsen, alsook veranderingen op het niveau van de patiënt. Dit heeft waarschijnlijk de kwaliteit van intercollegiale consultaties verbeterd, maar er blijven volgens voorgaand onderzoek tekorten in kennis over ondersteuning van zorgprofessionals, patiënten en naasten, wat herziening en evaluatie van het consultatieproces noodzakelijk maakt. Deze studie onderzocht de beoordeling van consultvragende artsen over de kwaliteit van de consultaties met LEIFartsen in België. Via een vragenlijst werden de consultvragende artsen bevraagd gedurende de periode van september 2019 tot mei 2020 over verschillende aspecten van de consultaties, zoals toegankelijkheid, kennis, vaardigheden en kwaliteit. LEIFartsen worden hoog gewaardeerd op toegankelijkheid (89%), kennis (99%), vaardigheden (97%), kwaliteit (97%) en steun in het besluitvormingsproces (80.8%), waarbij een totaalbeoordeling beoogd wordt van 95%. Artsen die de LEIF-opleiding hebben gevolgd geven hogere vaardigheidsscores, terwijl artsen met een opleiding over pijnbestrijding lagere scores geven voor steun in het besluitvormingsproces. Patiënten met kanker en psychiatrische aandoeningen geven lagere beoordelingen voor kwaliteit van consultaties en kennis, terwijl redenen tot euthanasie zoals verlies van waardigheid hogere beoordelingen krijgen. Echter zijn er enkele kritische noten te plaatsen. Zo moet de procedure voor het toewijzen van een LEIFarts via het LEIF secretariaat verbeterd worden. Slechts een klein percentage van de artsen maakt gebruik van deze toewijzingsprocedure, vaak vanwege onbekendheid met de procedure of vanwege inefficiënties in de toewijzing. Dit kan worden aangepakt door de kennis over de toewijzingsprocedure en de rol van het LEIF secretariaat te promoten via gerichte communicatiecampagnes en trainingen voor artsen. Daarnaast moet de tijd die het LEIF secretariaat nodig heeft om een arts aan een casus toe te wijzen, verkort worden. Een snellere toewijzing zal bijdragen aan een hogere tevredenheid en betere ondersteuning van de consultvragende artsen. Verder suggereren de resultaten dat de opleiding van LEIFartsen meer aandacht zou kunnen besteden aan psychiatrische problematiek, gezien de huidige tekortkomingen in kennis op dit gebied. Promotie van de LEIF opleiding en pijnbestrijdingstraining is essentieel om het aantal gekwalificeerde LEIFartsen te vergroten, wat de toewijzingstijd kan verkorten en de onafhankelijkheid kan verbeteren. Dit zal ook de werkdruk op de bestaande LEIFartsen verminderen en de kwaliteit van de consultaties verhogen. Regelmatige herhaling van dit onderzoek is noodzakelijk om de effectiviteit van LEIFartsen te evalueren en verbeterpunten te identificeren. Verder onderzoek naar de redenen voor lagere kwaliteitsbeoordelingen bij patiënten met kanker is essentieel om gerichte verbeteringen aan te brengen. In conclusie, hoewel LEIFartsen over het algemeen hoog gewaardeerd worden voor hun kennis, vaardigheden en kwaliteit van consultaties, is er ruimte voor verbetering naar promotie van de LEIF opleiding met extra focus naar kennis omtrent specifieke ziektebeelden, promotie en beter functioneren van het LEIF secretariaat en continu monitoring van de kwaliteit.. Deze verbeteringen zijn cruciaal om de kwaliteit van zorg rond het levenseinde verder te verhogen en om zowel zorgprofessionals als patiënten beter te ondersteunen.
Promotor | Kenneth Chambaere |
Opleiding | Management en Beleid van de Gezondheidszorg |
Kernwoorden | kwaliteit patiënt België survey LEIF intercollegiaal consult euthanasie consultverlenende arts consultvragende arts beoordeling |