Patiëntenparticipatie in een multidisciplinaire teamvergadering binnen de geestelijke gezondheidszorg: een kwalitatieve studie naar onderliggende motiverende factoren bij afdelingsverantwoordelijken.
Vandeputte Indra, 2023
Patiëntenparticipatie houdt in dat de patiënt het recht heeft om mee te beslissen over zijn of haar zorg en behandeling (Eldh, 2006). Het betrekken van de patiënt in de besluitvorming van zijn of haar behandeling binnen de geestelijke gezondheidszorg is een belangrijk onderwerp dat steeds meer aandacht krijgt. Echter, er is nog weinig onderzoek gedaan naar wat afdelingsverantwoordelijken motiveert om patiëntenparticipatie toe te passen en patiënten daadwerkelijk een stem te geven in multidisciplinaire teamvergaderingen. Wat motiveert afdelingsverantwoordelijken in de geestelijke gezondheidszorg om patiënten actief te betrekken in een multidisciplinaire teamvergadering? Dit onderzoek heeft hier meer inzicht in gegeven. Door middel van interviews met zeventien afdelingsverantwoordelijken in Vlaanderen, allemaal met reeds ervaring in het toepassen van patiëntenparticipatie tijdens multidisciplinaire teamvergaderingen, zijn er verschillende factoren naar voor gekomen. Deze factoren hebben invloed op het wel of niet toepassen van patiëntenparticipatie. Op basis van de resultaten werd een model opgesteld. In dit model spelen de actualiteit, ontwikkeling en evolutie van patiëntenparticipatie, namelijk de maatschappelijke invloeden, een belangrijke rol. Daarnaast heeft de organisatiestructuur, zoals ondersteuning en controle, een invloed op de afdelingsverantwoordelijke. De interne gevoelens van de afdelingsverantwoordelijke, waaronder de visie op zichzelf en de visie op de patiënt, spelen hierbij ook een rol. De visie op de afdelingsverantwoordelijke zelf wordt bepaald door bijvoorbeeld waarden en normen. De visie op de patiënt vloeit voort uit bijvoorbeeld het leveren van betere kwaliteit van zorg. Deze twee componenten hebben dan op hun beurt een rechtstreekse invloed op de beweegredenen of motivatie van de afdelingsverantwoordelijke. Als laatste onderdeel van dit model hebben ook de teamdynamiek en beschikbare tijd binnen de afdeling een invloed op het besluit om patiëntenparticipatie toe te passen. Het is essentieel om in de toekomst rekening te houden met deze motiverende factoren om patiëntenparticipatie uit te breiden en te versterken. Organisaties worden gestimuleerd om dit concept verder te ontwikkelen. Patiëntenparticipatie op een multidisciplinaire teamvergadering in de geestelijke gezondheidszorg kan bijdragen aan een meer patiëntgerichte zorg, die beter aansluit op de behoeften en wensen van patiënten. Zo bevordert het ook een meer inclusieve en diverse benadering van de geestelijke gezondheidszorg. Daarnaast kan het betrekken van patiënten bij multidisciplinaire teamvergaderingen ook leiden tot een betere samenwerking tussen zorgverleners en patiënten. Het is een stap in de richting van een meer inclusieve en participatieve gezondheidszorg.
Promotor | Simon Malfait |
Opleiding | Management en Beleid van de Gezondheidszorg |
Kernwoorden | Patiëntenparticipatie, multidisciplinaire teamvergadering, afdelingsverantwoordelijken, motiverende factoren |