Gezondheidseconomische impact van een prostaatkankerscreening op de patiënt

Nobus Oriana, 2023
Masterproef: Gezondheidseconomische impact van een prostaatkankerscreening op de patiënt Prostaatkanker is de meest voorkomende kanker bij mannen in België. Prostaatkankerscreening biedt de mogelijkheid om de ziekte vroegtijdig op te sporen. Hierbij voeren artsen verschillende onderzoeken uit om prostaatkanker in een vroeg stadium te ontdekken, vaak voordat mannen symptomen ervaren. Er zijn verschillende methoden die toelaten om prostaatkanker op te sporen, zoals een prostaat-specifiek-antigen-test (PSA-test), een rectaal onderzoek, een biopsie, magnetic resonance imaging of MRI, risico-calculators en biomarkers. Het gebruik van verschillende onderzoeken laat toe om de prostaatkanker op te sporen en een onderscheid te maken tussen agressieve en niet-agressieve kankers, wat niet onbelangrijk is aangezien prostaatkanker een traag-groeiende kanker is. Vroegtijdige opsporing kan ook leiden tot de ontdekking van prostaatkanker die nooit symptomen zou veroorzaken of fataal zou zijn. Deze ontdekking kan vervolgens leiden tot onnodige onderzoeken en behandelingen. Behandeling van prostaatkanker kan ook nadelige gevolgen hebben voor de patiënt zoals urineverlies en erectiestoornissen. Deze masterproef tracht inzicht te krijgen in de gezondheidseconomische impact van een prostaatkankerscreening op de patiënt. Hierbij worden de kosten van de zorg, financiële lasten, levenskwaliteit, emotionele effecten en de tevredenheid- en betrokkenheid van de patiënt bekeken. Het onderzoek werd gekaderd in de context van België. Er werden één-op-één gesprekken gevoerd met mannen die prostaatkanker hebben (gehad) of alleen onderzoeken hebben ondergaan. Uit de resultaten blijkt dat hoewel er geen georganiseerde prostaatkankerscreening bestaat zoals bij borstkanker, mannen wel gescreend worden in België. Bovendien waren de deelnemende mannen ook voorstander van het organiseren van een prostaatkankerscreening. Ondanks hun positieve houding, bleek de screening, diagnose en behandeling van prostaatkanker bepaalde effecten op hen te hebben. Zo werd er onzekerheid beschreven over hun gezondheid en de bijwerkingen van de behandeling zoals urineverlies en erectiestoornissen. Verder had niet iedereen nood aan ondersteuning tijdens deze periode van onderzoeken en behandeling, maar bleek wel dat hulpverleners een essentiële rol spelen bij het aanbieden van voldoende informatie en steun. Geen enkele man had uitgesproken zorgen over de kosten van de onderzoeken of behandelingen. Tot slot blijft er een taboe bestaan rond het onderwerp van prostaatkanker. Dit onderzoek wijst uit dat mannen tijdens screening, diagnose en behandeling van prostaatkanker verschillende behoeften hebben. Het is van belang om de zorg en ondersteuning af te stemmen op deze behoeften. Bovendien dienen patiënten voldoende betrokken te worden bij gezondheidsbeslissingen, zodat ze een weloverwogen keuze kunnen maken om screening of behandeling te ondergaan. Het is dan ook essentieel dat ze zich bewust zijn van de voor- en nadelen van prostaatkankerscreening. Mannen staan positief tegenover een screening op prostaatkanker, vandaar het belang om bij verder onderzoek en nieuwe beleidsaanbevelingen te zoeken naar een screeningstrategie die rekening houdt met de impact op de patiënt en probeert de nadelen van screening te verminderen, terwijl de voordelen behouden blijven.

Promotor Lieven Annemans
Opleiding Gezondheidsbevordering
Kernwoorden kwalitatief onderzoek Prostaatkanker ervaringen Screening Gezondheidseconomie België