A healthy sleep intervention for adolescents using a shortened co-creation process: effects on sleep duration, sleep quality and mental health
Van de Casteele Amber, 2023
Samen met jongeren werken aan de slaap van jongeren, werkt dit wel? De slaap van jongeren verbeteren door een bestaande interventie aan te passen en dat in volledige samenspraak met de einddoelgroep, dat was het doel van een vorig onderzoek. Hierbij werd een eerder ontwikkelde gezonde slaapinterventie aangepast aan de noden van andere jongeren in een nieuwe schoolsetting. Dit gebeurde aan de hand van co-creatie. Het is een term die gebruikt wordt in de onderzoekswereld en wijst op ‘het samen ontwikkelen van een interventie met de doelgroep’. Er wordt dus letterlijk samen iets gecreëerd. Hoewel dit heel mooi klinkt, is het ook belangrijk dat zo’n interventie breed verspreid kan worden en zo meer impact kan hebben. Binnen dit onderzoek werd nagegaan of een bestaande interventie aanpasbaar is aan de noden van andere jongeren en of die interventie dan nog steeds effectief is. Helaas bleken zowel de nieuwe interventie als de originele interventie niet in staat om de slaapduur en slaapkwaliteit van de jongeren te verbeteren. Toch is het belangrijk om stil te staan bij het belang van slaap voor deze leeftijdsgroep én ook de mogelijkheden die co-creatie biedt. Tijdens de adolescentie verandert er heel wat voor de jongere. De puberteit brengt heel wat teweeg binnenin de individuen, ook op vlak van slaap. Hun ritme verschuift naar een later tijdstip, wat voor velen betekent dat ze ook minder slapen over het algemeen. De schooltijden veranderen namelijk niet mee met deze verschuiving in het slaaprimte. Ook spreken ze meer af met leeftijdsgenoten. En zeg nu eerlijk, weinig mensen liggen om 21 uur in hun bed als ze een toffe tijd met vrienden beleven. Dit slaaptekort wordt dan vaak “ingehaald” in het weekend. Toch weten we dat dit eigenlijk niet helpt voor de slaapkwaliteit. Idealiter zit er maar één uur verschil tussen de tijd dat je opstaat door de week en in het weekend. Deze slaapgedragingen hebben ook gevolgen, zowel op fysiek, coginitief als mentaal vlak. Denk maar aan een grotere kans op diabetes type 2, verminderde schoolprestaties, het kan zelfs leiden tot depressie… Deze gevolgen hebben niet alleen op korte termijn hun invloed, maar ook later kunnen de jongeren hier gevolgen van dragen. Hoewel dit onderzoek geen betere uitkomsten vond voor de slaapduur en slaapkwaliteit van de jongeren, wil dit niet zeggen dat er geen toekomst zit in co-creatie. Vroege resultaten van de procesevaluatie – waarbij gekeken wordt of de componenten van de interventie wel allemaal uitgevoerd werden – tonen aan dat het co-creatie proces door de jongeren zelf als positief werd ervaren. Ze hadden het gevoel dat ze hun slaapgedrag meer in de hand hadden en merkten zelf wel positieve effecten op. Dus hoewel het zich nog niet rechtstreeks naar een beter slaapgedrag heeft vertaalt, zijn er mogelijks toch positieve veranderingen opgetreden bij de jongeren. Dit onderzoek legt dus mogelijks al een goede basis voor toekomstig onderzoek.
Promotor | Maïté Verloigne |
Opleiding | Gezondheidsbevordering |
Kernwoorden | adolescenten Co-creatie slaap effectevaluatie |