Effectevaluatie van de KickAsh!-interventie gericht op het voorkomen van rookinitiatie bij adolescenten in jeugdwelzijnswerkingen

Bergmans Mirte, 2023
Ga voor een rookvrije organisatie met KickAsh! Wereldwijd zorgt roken voor jaarlijks 7 miljoen sterfgevallen. De aanwezigheid van nicotine in sigaretten zorgt voor een verslavend effect. Jongeren zijn in het algemeen vatbaarder om te starten met roken. Ze durven in deze periode van hun leven meer risico’s te nemen en daar hoort het roken van een eerste sigaret ook bij. Die eerste sigaret wordt steeds op vroegere leeftijd gerookt. Het starten met roken verhoogt de kans dat jongeren ook op latere leeftijd blijven roken. Dit brengt risico’s voor de gezondheid met zich mee, waaronder meer kans op verschillende soorten kankers, hart- en vaatziekten en mentale problemen. Het starten met roken wordt ook vaker gezien bij jongeren die maatschappelijk kwetsbaar zijn. Dit zijn bijvoorbeeld jongeren met een lagere socio-economische status (SES). Ze hebben vaak minder kans op een gezond leven omdat ze hier minder toegang tot hebben. Het is dus belangrijk om te focussen op jongeren met een lage SES, anders zullen de verschillen in sterftecijfers door tabaksgebruik blijven bestaan. De KickAsh!-interventie is een digitale toolkit die bestaat uit verschillende interventiematerialen die op een laagdrempelige manier inzetten op rookpreventie. Deze tool werd ontwikkeld in samenwerking met jongeren en jeugdwelzijnswerkers en is dus volledig afgestemd op de noden en leefwereld van de jongeren. De digitale toolkit bevat twee spelen gericht op relevante determinanten die inspelen op het niet starten met roken, moodboards (met de thema’s gezondheid, kinderarbeid, en klimaat) en een challenge, zoals een rookvrij logo maken. Voorgaand onderzoek is voornamelijk gericht op educatie rond het thema roken op school, maar de KickAsh!-interventie onderscheidt zich en richt zich op kwetsbare jongeren in hun vrije tijd. Twee groepen werden in dit onderzoek met elkaar vergeleken (leeftijd 9-23 jaar), jongeren die deelnamen aan de KickAsh!-interventie, en jongeren die niet in contact kwamen met de KickAsh!-interventie. Gedurende vier maanden konden de jeugdwelzijnswerkers de spelen gebruiken en de moodboards ophangen in hun jeugdwelzijnswerking. Er werd een vragenlijst afgenomen bij de jongeren voor en na dat de digitale toolkit werd ingezet, op deze manier kon er een effect gezien worden tussen de twee groepen. Hoewel uit de resultaten van dit onderzoek van Universiteit Gent bleek dat er geen effect was van de KickAsh!-interventie op de attitude (de houding van jongeren), kennis, eigen-effectiviteit (geloof in eigen kunnen), sociale druk en subjectieve norm (wat de persoon denkt dat andere jongeren verwachten in zijn/haar omgeving), is het wel cruciaal om ons te blijven inzetten op rookpreventie, gezien de vroege leeftijd waarop jongeren starten met roken. De KickAsh! toolkit kan een eerste stap zijn richting een rookvrije generatie en organisatie.

Promotor Maïté Verloigne
Opleiding Gezondheidsbevordering
Kernwoorden adolescenten KickAsh!-interventie jeugdwelzijnswerkingen