De invloed van PSMA PET-CT op het uitvoeren van een pelviene lymfeklierdissectie tijdens radicale prostatectomie bij ongunstig-intermediair en hoog-risico prostaatkanker

Rummens Boris, Molnar Adris, 2023
Prostaatkanker is de meest voorkomende kanker bij de man. Bij elke kanker is het belangrijk om deze te stadiëren om te bepalen hoe uitgebreid deze is. Op basis van de uitgebreidheid, kan een bepaalde behandeling worden aangeboden. Het verwijderen van de prostaat, een prostatectomie, is een van de meest frequent toegepaste behandelingsmethodes. Naast de prostaat bevinden zich ook lymfeklieren die mee verwijderd kunnen worden tijdens de prostatectomie. De huidige meest courante methode om prostaatkanker te stadiëren gebeurt met CT en botscan. Echter, is hiermee de visualisatie van de lymfeklieren naast de prostaat beperkt. Hierdoor zal bij agressievere vormen van prostaatkanker, namelijk ongunstig-intermediair en hoog risico, bijna altijd de beslissing genomen worden om de lymfeklieren mee te verwijderen wanneer de prostaat wordt verwijderd. Een meer recent ontstane manier om de stadiëring uit te voeren is met behulp van PSMA PET-CT. Hiermee worden lymfeklieren naast de prostaat nauwkeuriger in beeld gebracht. Op deze beeldvorming is het duidelijker wanneer er zich geen uitgezaaide prostaatkanker bevindt in de lymfeklieren. Op basis hiervan, zou het mogelijk zijn dat er minder lymfeklierverwijderingen moeten worden uitgevoerd tijdens de prostatectomie. Het doel van deze studie is om na te gaan hoeveel lymfeklierverwijderingen bespaard kunnen worden indien PSMA PET-CT wordt gebruikt als beeldvorming in de plaats van CT en botscan. Hiervoor werden twee groepen samengesteld. De controlegroep bestaat uit 81 patiënten waarbij de stadiëring werd uitgevoerd met CT en botscan. De beslissing of er lymfeklieren verwijderd zouden worden, werd gemaakt op basis van de huidige standaarden die gelden bij deze beeldvorming. De interventiegroep bestaat uit 81 patiënten die PSMA PET-CT kregen voor de stadiëring. De beslissing om hier lymfeklieren te verwijderen werd gemaakt wanneer er lymfeklieren gezien werden die verdacht waren op het hebben van prostaatkankeruitzaaiingen. Deze studie zal significant zijn indien de interventiegroep minstens 20% minder lymfeklierverwijderingen ondergingen vergeleken met de controlegroep. De patiënten ondergingen allemaal prostatectomie met of zonder lymfeklierverwijdering. Nadien werd vergeleken of er een verschil was in het aantal uitgevoerde lymfeklierverwijderingen tussen de twee groepen. Ook werd er gekeken naar een verschil in complicaties na de operatie. Op langere termijn werd er gekeken naar de oncologische uitkomsten. Dat wil zeggen dat de patiënten werden opgevolgd en er vergeleken werd of er in de ene groep de kanker sneller zou hervallen dan in de andere. Er bleek een significant verschil te zijn in het aantal uitgevoerde lymfeklierdissecties tussen de groepen. De interventiegroep had 75% minder lymfeklierdissecties vergeleken met de controlegroep. De interventiegroep had ook significant minder complicaties dan de controlegroep. Een verschil in de hoeveelheid mildere complicaties tussen de groepen was statistisch niet significant. Hetzelfde geldt voor de ernstigere complicaties. Tevens kon er noch een significant verschil gevonden worden in de operatie- en opnameduur van de patiënt, noch in herval van de kanker tussen de twee groepen onderling en noch in metastase-vrije en algemene overleving. Hieruit kan worden afgeleid dat indien patiënten met ongunstig-intermediair en hoog risico prostaatkanker zouden gestadieerd worden met PSMA PET CT in de plaats van CT en botscan, dat er minder lymfeklierverwijderingen worden uitgevoerd en minder complicaties optreden terwijl dit geen invloed heeft op herval van de kanker. Dit herval moet nog op langere termijn worden onderzocht. Meer follow-up is noodzakelijk om hierover concrete en definitieve uitspraken te kunnen doen. Het resultaat wijst al in de goede richting voor implementatie van PSMA PET CT als stadiëringsmethode voor prostaatkanker, echter zullen meer studies nodig zijn voordat deze implementatie in de praktijk als standaard kan worden gebruikt.

Promotor Nicolaas Lumen
Opleiding Geneeskunde
Domein Chirurgie
Kernwoorden Prostaatkanker PSMA PET-CT PSMA-PET CT PLND