Opsporen van biomerkers in vloeibare biopsieën bij patiënten met hersentumoren

Devenyn Ward, 2023
Deze masterproef omvat een literatuuronderzoek over het gebruik van vloeibare biopsieën in de uitwerking van patiënten met een hersentumor. Dit type tumor komt voor bij zowel kinderen als volwassenen en gaat gepaard met een slechte prognose. De huidige standaard voor het stellen van een kankerdiagnose is gebaseerd op het onderzoeken van een weefselfragment afkomstig van de tumor. Hiervoor is meestal een invasieve ingreep vereist. Gezien de vitale functies van de hersenen is het niet moeilijk om in te zien dat zo een ingreep met belangrijke risico’s gepaard gaat. Vooral bij kinderen kan dit verstrekkende gevolgen hebben. Mede om deze reden zijn onderzoekers op zoek naar alternatieve manieren om informatie over de tumor te verkrijgen. Een belangrijke piste die op dit moment onderzocht wordt voor hersentumoren is deze van de vloeibare biopsie. Hierbij wordt er via een bloedafname of lumbaalpunctie respectievelijk bloed of cerebrospinaal vocht afgenomen bij de patiënt. In deze lichaamsvloeistoffen kunnen substanties afkomstig van de tumor worden gedetecteerd. Deze substanties kunnen zijn: circulerende tumorcellen (CTC’s), circulerend tumor DNA (ctDNA) en extracellulaire vesikels (EV’s). Verder in deze tekst wordt er naar deze substanties verwezen als zijnde tumor-afgeleide matrices. De detectie en analyse van deze tumor-afgeleide matrices laat toe om verschillende karakteristieken van de tumor in beeld te brengen. In deze masterproef werden dan ook verschillende studies beschreven die zich hebben verdiept in de mogelijke toepassingen hiervan voor de klinische praktijk. De resultaten waren veelbelovend. Vloeibare biopsieën hebben bij kleine groepen van patiënten hun potentiële nut bewezen voor de prognosebepaling, voor de diagnostiek van bepaalde types van tumoren, voor de monitoring van tumorevolutie in de tijd, voor de detectie van tumor herval bij een patiënt die reeds behandeld is… De resultaten van deze studies zijn veelbelovend, maar tot op heden worden er nog geen vloeibare biopsieën gebruikt in de uitwerking van patiënten met een hersentumor. Hiervoor zijn er verschillende redenen. Er is nog geen consensus over het gebruik van specifieke detectie- en analysemethoden wat maakt dat resultaten afkomstig van verschillende centra soms moeilijk te vergelijken zijn. In de toekomst is er dus nood aan validatie van deze technieken. Daarnaast is het ook belangrijk om op te merken dat bovenstaande resultaten telkens gebaseerd zijn op kleine groepen van patiënten. Het projecteren van deze resultaten op een grotere patiëntenpopulatie is dus niet mogelijk. Daarom is er ook nood aan grootschalige multicenter studies waarbij grote groepen van patiënten worden onderzocht.

Promotor Nadine Van Roy
Opleiding Geneeskunde