Het syndroom van Sjögren is een chronische auto-immuunziekte waarbij het lichaam zijn eigen gezonde cellen en weefsels aanvalt, voornamelijk klieren die vocht produceren, zoals de speeksel- en traanklieren. Hierdoor ervaren mensen met dit syndroom droge ogen en mond, wat leidt tot ongemak. Naast deze meest voorkomende symptomen, kunnen ze ook last hebben van vermoeidheid, gewrichtspijn, spierpijn, vaginale droogte en seksuele problemen. Dit syndroom kan ook andere stelsels van het lichaam aantasten, zoals de nieren, longen en het zenuwstelsel. Het syndroom van Sjögren kan primair of secundair zijn. Primair Sjögren-syndroom verwijst naar de gevallen waarin Sjögren syndroom op zichzelf voorkomt, zonder aanwezigheid van andere auto-immuun aandoeningen. Secundair Sjögren-syndroom daarentegen treedt op in combinatie met een reeds vastgestelde auto-immuunaandoening, zoals reumatoïde artritis, lupus of systemische sclerose. Dit onderzoek focust enkel op het primaire syndroom van Sjögren dat voorkomt bij 0,5-1% van de bevolking waarvan 90% vrouwen. Deze masterproef met als titel ‘vaginale droogte en seksuele dysfunctie in het primaire syndroom van Sjögren: een scoping review’, geeft een brede kijk op de beschikbare literatuur en de nog ontbrekende kennis rond dit onderwerp. Vijftig artikels omtrent dit onderwerp werden verzameld en grondig gelezen. Meerdere aspecten van vaginale droogte en seksuele dysfunctie bij patiënten met het primaire syndroom van Sjögren worden besproken, onder andere hoe vaak vaginale droogte en seksuele dysfunctie voorkomt en hoe het wordt vastgesteld. Daarnaast wordt de fysiologie en de behandeling van deze symptomen besproken. Ook biedt deze paper een kijk op de bestaande kennis rond het verband tussen vaginale droogte/seksuele dysfunctie en de andere symptomen die voorkomen bij deze patiënten, zoals droge ogen, droge mond, vermoeidheid en pijn. Tot slot wordt er gezocht naar informatie over de impact van vaginale droogte en seksuele dysfunctie op de kwaliteit van het leven van deze vrouwen. Uit dit onderzoek blijkt dat vaginale droogte en seksuele dysfunctie veel vaker voorkomen bij zowel oudere als jongere vrouwen met primair Sjögren syndroom. Men stelt deze symptomen vast door middel van vragenlijsten die vrouwen met primair Sjögren syndroom invullen bij hun behandelende arts. Over de fysiologie achter deze symptomen is weinig kennis ter beschikking. Er zijn enkele theorieën beschreven waaronder een ontstekingsreactie in de vaginale wand die de productie van vaginaal vocht verhindert. Dit kan leiden tot pijn tijdens het vrijen wat op zijn beurt bijdraagt tot de aantasting van de seksuele functie. De behandeling hiervoor is puur symptomatisch, aangezien de oorzaak niet gekend is. De meeste vrouwen maken gebruik van glijmiddel en, indien het eerste onvoldoende werkt, hormonale substitutietherapie. Vaginale droogte is echter niet de enige risicofactor voor seksuele dysfunctie. De Leeftijd van de vrouw speelt ook een belangrijke rol: hoe ouder de patiënte hoe meer kans op seksuele dysfunctie. Dit onderzoek doet ook vermoeden dat pijn en vermoeidheid een grote impact hebben op de seksuele functie van patiënten. Om alle risicofactoren bloot te leggen, is echter meer onderzoek nodig. Tot slot wordt een verband vermoed tussen seksuele dysfunctie en depressie en/of angststoornissen, al blijft het onduidelijk welke van deze factoren de andere veroorzaakt. De impact op de kwaliteit van het leven lijkt enorm groot bij vrouwen leidend aan primair Sjögren-syndroom, aangezien vaak vermeld wordt dat ze last hebben van schuldgevoel, druk, angst van intimiteit en pijn. Wetenschappelijk bewijs ontbreekt hier echter, gezien het beperkte onderzoek en de tegenstrijdige resultaten.