Maakt echografie de plaatsing van een spiraal pijnloos? De plaatsing van een spiraal in de baarmoeder ondervinden vrouwen vaak als pijnlijk. Sommige vrouwen vinden het zelfs het pijnlijkste wat ze ooit hebben meegemaakt (2). Toch is een spiraal een goede keuze door de betrouwbaarheid en de langdurige werking. Deze pijn kan echter voor een drempel zorgen om voor een spiraal te kiezen als voorbehoedsmiddel. Er bestaat zowel een hormoon- als een koperspiraal. Dit is een klein T-vormig voorwerp dat de arts in je baarmoeder plaatst. In de baarmoeder geeft het spiraal continu een kleine hoeveelheid hormoon/koper af, wat ervoor zorgt dat je niet zwanger kan worden. Om de pijn bij de plaatsing te verlichten wordt op dit moment dikwijls gebruik gemaakt van een pijnstiller, maar dit heeft vaak onvoldoende effect. Daarom is het zinvol om onderzoek te doen naar pijnverlichting bij de plaatsing. Deze masterproef focust zich op een variatie van de traditionele methode, namelijk de transabdominale sonografie (TAS) methode. Hierbij gebeurt de plaatsing van een spiraal onder begeleiding van echografie. Door de echo laag op de buik uit te voeren, worden zowel zachte weefsels als botstructuren van de suprapubische regio in beeld gebracht. Dit zorgt ervoor dat de arts een betere visualisatie heeft op de locatie van het spiraal tijdens de plaatsing ervan. Doordat de vrouw zelf kan meevolgen op het beeldscherm wordt haar aandacht afgeleid, wat de pijnwaarneming kan verminderen. Daarnaast zijn er door het gebruik van de echo in de TAS-methode minder instrumenten nodig, waardoor de procedure mogelijks ook minder pijnlijk en onaangenaam kan zijn voor de patiënt. Bij de traditionele methode zijn deze hulpmiddelen wel noodzakelijk om een veilige plaatsing te garanderen. Een voorbeeld hiervan is een staafje waarmee de arts de diepte van je baarmoeder meet, wat een onaangenaam gevoel kan geven. We hebben in deze masterproef gezocht naar wetenschappelijke artikels die onderzoeken of de TAS-methode zorgt voor een minder pijnlijke plaatsing in vergelijking met de traditionele methode. Vijf van de zes gevonden studies besluiten dat de TAS-methode minder pijnlijk is. Aangezien de vrouwen in deze studies wisten welke methode ze ondergingen, kan hun pijnbeleving mogelijks beïnvloed zijn. Daarnaast waren er na kwaliteitsonderzoek veel twijfels over de betrouwbaarheid van deze studies. Hierdoor besluiten we dat we op basis van deze onderzoeken niet met zekerheid kunnen zeggen welke methode het minst pijnlijk is. De TAS-methode kan een stap zijn naar een pijnloze plaatsing van een spiraal in de toekomst, maar er is nood aan meer betrouwbaar onderzoek. Maatschappelijk belang Het percentage vrouwen dat gebruik maakt van een spiraal als anticonceptie is beduidend lager dan het percentage dat gebruik maakt van de combinatiepil. Een reden van terughoudendheid om voor een spiraal te kiezen is mogelijks de pijn die wordt gevreesd bij de plaatsing. Een spiraal is een langdurige en betrouwbare methode, die geen therapietrouw vereist. Hierdoor is dit een effectief voorbehoedsmiddel om ongewenste zwangerschappen te vermijden. Minder ongeplande zwangerschappen kunnen op hun beurt de kosten van de gezondheidszorg voor de maatschappij verlagen door het aantal abortussen en de medische complicaties bij ongewenste zwangerschappen te verminderen. Daarnaast zijn er geen dagelijkse verplichtingen of herinneringen nodig bij een spiraal, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de anticonceptiepil. Hierdoor is het spiraal een makkelijke manier voor de vrouw om haar gezinsplanning te regelen. Het maatschappelijk belang van deze masterproef is om na te gaan welke methode van spiraalplaatsing gepaard gaat met de minste pijn. Indien de TAS-methode effectiever en minder pijnlijk blijkt te zijn, kan dit zorgen voor een meer aangename ervaring voor de patiënt. Hierdoor zouden vrouwen mogelijks sneller kiezen voor deze langdurige vorm van anticonceptie, wat kan leiden tot een verbeterde kwaliteit van de gezondheidszorg en een grotere tevredenheid van patiënten.